inloggen / registreer

Jurisprudentie

AA7328

Datum uitspraak2000-08-07
RechtsgebiedSociale zekerheid
Soort ProcedureEerste aanleg - enkelvoudig
Instantie naamRechtbank Utrecht
ZaaknummersSBR 99/2029
Statusgepubliceerd

Indicatie

Computerhulpmiddelen, te weten Outspoken versie 1.21 voor Windows en Apollo spraaksynthesizer, niet onnodig kostbaar c.q. ondoelmatig i.d.z.v. 2.3 Verstrekkingenbesluit. Weigering verstrekking voornoemde computerhulpmiddelen, nu eiser in bezit is van brailleleesregel en de gevraagde hulpmiddelen onnodig kostbaar zijn en o.g.v. het Verstrekkingenbesluit niet voor vergoeding in aanmerking kunnen komen. De rechtbank overweegt dat tussen partijen is niet in geschil dat de door eiser aangevraagde Outspoken versie 1.21 voor Windows en de Apollo spraaksynthesizer zijn aan te merken als een verstrekking i.d.z.v. art. 8 Zfw. Partijen verschillen wel van mening over de vraag of de aangevraagde hulpmiddelen op grond van art. 2.3 Verstrekkingenbesluit en gelet op de toelichting op art. 26.1.d Regeling voor vergoeding in aanmerking kunnen komen. De rechtbank is van oordeel dat de door eiser aangevraagde computerhulpmiddelen niet als onnodig kostbaar c.q. ondoelmatig in de zin van art. 2.3 Verstrekkingenbesluit zijn aan te merken. De rechtbank acht hierbij van belang dat de vervanging van MS-DOS gestuurde programma's door Windows gestuurde programma's thans zo ver is doorgevoerd, dat niet meer kan worden gesteld dat eiser zonder Windows nog op adequate wijze zijn computer voor communicatiedoeleinden kan gebruiken. Aangezien de aangevraagde hulpmiddelen eiser in staat stellen met zijn computer onder Windows te werken, is de rechtbank van oordeel dat eiser daarop, gelet op zijn behoefte en uit een oogpunt van doelmatige zorgverlening, redelijkerwijs naar aard, inhoud en omvang is aangewezen. M.b.t. de toelichting op art. 26.1.d Regeling, waarin is vermeld dat wanneer een verzekerde reeds beschikt over een brailleleesregel er in het algemeen geen indicatie bestaat voor verstrekking van een spraaksynthesizer, overweegt de Rechtbank dat deze toelichting ruimte openhoudt voor uitzonderingen en dat er gelet op het voorgaande in het voorliggende geval aanleiding is een uitzondering op de in de toelichting vermelde hoofdregel aan te nemen. De rechtbank wijst er voorts op dat de Regeling zelf zich niet tegen verstrekking van de door eiser aangevraagde hulpmiddelen verzet. Beroep gegrond. Raad van bestuur van de Onderlinge Waarborgmaatschappij ANOVA Zorgverzekeringen U.A. te Amersfoort, verweerder. mr. J.G.Th. Engelberts

Uitspraak

ARRONDISSEMENTSRECHTBANK TE UTRECHT Reg. nr: SBR 99/2029 UITSPRAAK van de arrondissementsrechtbank te Utrecht, enkelvoudige kamer voor de behandeling van bestuursrechtelijke zaken, in het geding tussen: A, wonende te B, e i s e r, en de raad van bestuur van de Onderlinge Waarborgmaatschappij ANOVA Zorgverzekeringen U.A., gevestigd te Amersfoort, v e r w e e r d e r. 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE. Bij besluit van 6 oktober 1999 heeft verweerder het bezwaar van eiser gericht tegen een besluit van 3 juni 1998, waarbij een aanvraag voor verstrekking van Outspoken versie 1.21 voor Windows en een Apollo spraaksynthesizer werd afgewezen, ongegrond verklaard. Namens eiser is tegen dat besluit op 18 oktober 1999 beroep bij deze rechtbank ingesteld. Verweerder heeft op 16 november 1999 de op het geding betrekking hebbende stukken overgelegd. Op 30 november 1999 heeft verweerder een verweerschrift ingediend. Bij brief van 3 januari 2000 is namens eiser gereageerd op de door verweerder overgelegde stukken. Het geding is behandeld ter zitting van 22 mei 2000, alwaar eiser in persoon is verschenen, bijgestaan door zijn gemachtigde M.J.M. Gorter-Hogenbirk, sociaal raadsvrouw verbonden aan de Federatie Slechtzienden- en Blindenbelang te Utrecht. Verweerder, daartoe ambtshalve opgeroepen, is verschenen bij gemachtigde mr. J. van Zanten, juridisch medewerker bij verweerders Onderlinge Waarborgmaatschappij. 2. OVERWEGINGEN. In dit geding dient de rechtbank de vraag te beantwoorden of verweerder terecht en op goede gronden heeft geweigerd eiser een Outspoken versie 1.21 voor Windows en een Apollo spraaksynthesizer te verstrekken. Feiten Op 27 februari 1998 heeft eiser bij verweerder een aanvraag ingediend voor de Windowstoegangssoftware Outspoken versie 1.21, een Apollo spraaksynthesizer en een update van het scannersoftware An Open Boek Unbound. Eiser heeft hierbij toegelicht dat hij visueel gehandicapt is en dat hij genoemde hulpmiddelen nodig heeft om op zijn computer onder Windows te kunnen werken. Met behulp van de Apollo spraaksynthesizer of in combinatie met een brailleleesregel kan een visueel gehandicapte door middel van kunstmatige spraak het computerscherm uitlezen. Het softwarepakket Outspoken is nodig om met een computerhulpmiddel zoals een spraaksynthesizer en/of een brailleleesregel onder Windows te kunnen werken. Werken onder Windows is voor een visueel gehandicapte moeilijk, maar door de ontwikkelingen in de software is er bijna niet meer aan te ontkomen. Bij besluit van 3 juni 1998 heeft verweerder de aanvraag voor de update van het scannersoftware An Open Book Unbound toegewezen en de aanvraag voor een Outspoken versie 1.21 voor Windows en een Apollo spraaksynthesizer afgewezen. Verweerder heeft hierbij overwogen dat eiser in het bezit is van een brailleleesregel en dat de laatstgenoemde hulpmiddelen daarom onnodig kostbaar zijn en op grond van artikel 15, tweede lid (de rechtbank leest: artikel 2, derde lid), van het Verstrekkingenbesluit niet voor vergoeding in aanmerking kunnen komen. Eiser heeft tegen dit besluit tijdig bezwaar aangetekend. Op 31 maart 1999 heeft er een hoorzitting plaatsgevonden. Daarbij is overeengekomen advies te vragen aan Bartiméus, een instelling voor onderwijs, zorg- en dienstverlening aan mensen met een visuele handicap, gevestigd te Zeist. Verweerder heeft bij brief van 1 april 1999 aan Bartiméus gevraagd in hoeverre eiser, bij voor hem normaal computergebruik, redelijkerwijs nog toekan met MS-DOS gestuurde software en in hoeverre het voor eiser (on)mogelijk is om met de huidige aanpassingen op zijn computer Windows gestuurde programmatuur te gebruiken. Namens Bartiméus is bij brieven van 18 mei 1999 en 10 juni 1999 geantwoord dat eiser gebruik wil kunnen maken van de CD-foon gids en Girotel, die Windows gestuurd zijn. Informatie die eiser regelmatig aangevoerd krijgt is nu vaak in Word geschreven. Dit is niet toegankelijk met de tekstverwerker WP 5.1 onder MS-DOS. Voorts wil eiser zelf de werking van zijn systeem optimaal houden. Dit kan hij echter niet, omdat de programma's die hij hiervoor nodig heeft wel op zijn computer staan, maar slechts toegankelijk zijn via Windows. Voorts zou eiser Internet willen gebruiken in het kader van informatie vergaren en versturen van E-mail. Dit is echter onder MS-DOS niet mogelijk. Voor bovengenoemde toepassingen is het kunnen werken onder Windows noodzakelijk. Bartiméus is daarom van mening dat het voor het computergebruik van eiser noodzakelijk om van een MS-DOS besturingssysteem naar een Windows besturingssysteem over te stappen. Eiser heeft redelijkerwijs niet meer normaal computergebruik bij het MS-DOS besturingssysteem. Eiser beschikt weliswaar over een 20-cellige brailleleesregel, maar hiermee is het onmogelijk om Windows gestuurde programma's te gebruiken. Met de door eiser gevraagde aanpassingen kan met de huidige leesregel wel onder Windows gewerkt worden. Bij brief van 28 juli 1998 heeft verweerder een concept beslissing op bezwaar voor advies aan het College voor zorgverzekeringen voorgelegd. Het College heeft - na advies te hebben gevraagd aan zijn medisch adviseur - bij brief van 1 oktober 1999 meegedeeld dat het zich in de concept beslissing kan vinden. Vervolgens heeft verweerder het beroep van eiser bij de beslissing op bezwaar van 6 oktober 1999 ongegrond verklaard. Standpunten van partijen Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat eiser adequaat gebruik kan maken van zijn computer voor de voor hem noodzakelijke communicatie, wanneer hij gebruik maakt van MS-DOS en de door dat programma aangestuurde toepassingen. Het advies van Bartiméus kan hieraan niet afdoen. Verweerder heeft verwezen naar uitspraken van de rechtbank te Breda d.d. 18 maart 1999 (RZA 1999, 75) en de rechtbank te Almelo d.d. 23 maart 1999 (RZA 1999, 76) en naar de vaste jurisprudentie van het College voor zorgverzekeringen. Uit de aangehaalde jurisprudentie volgt volgens verweerder in de eerste plaats dat een aangevraagd hulpmiddel niet hoeft te leiden tot een optimale situatie. Het criterium waaraan getoetst dient te worden is dat het moet gaan om een met het oog op de bestaande handicap adequaat hulpmiddel. Uit de aangehaalde jurisprudentie blijkt in de tweede plaats dat het computerprogramma MS-DOS en de daardoor aangestuurde toepassingen als adequaat hulpmiddel voor visueel gehandicapten moet worden aangemerkt, daar met dit systeem de toepassingen kunnen worden verricht waarvoor het hulpmiddel is bestemd toen het aan de verzekerde werd verstrekt, te weten het communiceren door middel van geschrift. De aangevraagde hulpmiddelen dienen daarom als niet-doelmatig in de zin van artikel 2, derde lid, van het Verstrekkingenbesluit te worden aangemerkt. Ten aanzien van de door eiser aangevraagde spraaksynthesizer heeft verweerder nog overwogen dat in de toelichting op artikel 26, eerste lid, onder d, van de Regeling hulpmiddelen 1996 wordt aangegeven dat wanneer een verzekerde reeds beschikt over een brailleleesregel er in het algemeen geen indicatie bestaat voor verstrekking van tevens een spraaksynthesizer. Door en namens eiser is in beroep aangevoerd dat het werken met Windows thans een noodzaak is geworden. Veel programmatuur, zoals de CD-foon gids, Girotel en Internet, geven aan visueel gehandicapten belangrijke informatie waarmee zo zelfstandig mogelijk kan worden gewerkt. Praktisch alle programma's onder MS-DOS zijn verdwenen. Randapparatuur, zoals printers en scanners, worden aangestuurd door Windows en niet meer onder MS-DOS. Aangeleverde floppies die onder Windows zijn gemaakt, zijn met WP onder MS-DOS niet leesbaar. Het College voor zorgverzekeringen heeft al diverse malen aangegeven dat Windows het programma is waar visueel gehandicapten die veel gebruik maken van de computer mee (zouden) moeten werken. Een 20-cellige leesregel werkt niet onder Windows en de verstrekking van een 40-cellige leesregel wordt door het College als een noodzaak gezien. Men is hard bezig om de Regeling hulpmiddelen 1996 aan te passen, daar deze met betrekking tot de communicatie-apparatuur voor visueel gehandicapten te erg is verouderd. Voorts is aangevoerd dat eiser een nieuwe computer heeft moeten kopen omdat de oude computer het niet meer deed. Op de nieuwe computer is het niet meer mogelijk om onder MS-DOS te werken, zodat eiser thans zo goed als niets meer met zijn computer kan doen. Eiser heeft in het verleden een administratieve opleiding gevolgd en heeft destijds een brailleleesregel toegekend gekregen om zijn vakkennis bij te houden. Thans gaat eiser een vervolgopleiding informatica volgen en heeft daarvoor de aangevraagde software nodig. Toepasselijk recht Op grond van artikel 8, eerste en tweede lid, van de Ziekenfondswet juncto artikel 15 van het Verstrekkingenbesluit hebben verzekerden recht op verstrekking van hulpmiddelen. In artikel 2 van de, op artikel 15 van het Verstrekkingenbesluit gebaseerde, Regeling hulpmiddelen 1996 (hierna: de Regeling) is een opsomming opgenomen van de te verstrekken hulpmiddelen. Ingevolge artikel 2, eerste lid, sub t, juncto artikel 26, eerste lid, sub d, van de Regeling kunnen invoer- en uitvoerapparatuur alsmede accessoires voor computers, schrijfmachines en rekenmachines, aangepast aan een lichamelijke handicap, voor verstrekking in aanmerking komen. In de toelichting op artikel 26 van de Regeling wordt vermeld dat apparatuur voor synthetische spraak in het algemeen slechts is geïndiceerd, indien de verzekerde niet reeds de beschikking heeft over een brailleleesregel. Ingevolge artikel 2, derde lid, van het Verstrekkingenbesluit kan de aanspraak op een verstrekking slechts tot gelding worden gebracht voor zover de verzekerde, gelet op zijn behoefte en uit een oogpunt van doelmatige zorgverlening, redelijkerwijs daarop naar aard, inhoud en omvang is aangewezen. Beoordeling van het geschil Tussen partijen is niet in geschil dat de door eiser aangevraagde Outspoken versie 1.21 voor Windows en de Apollo spraaksynthesizer zijn aan te merken als een verstrekking in de zin van artikel 8 van de Ziekenfondswet. Partijen verschillen wel van mening over de vraag of de aangevraagde hulpmiddelen op grond van artikel 2, derde lid, van het Verstrekkingenbesluit en gelet op de toelichting op artikel 26, eerste lid, sub d, van de Regeling voor vergoeding in aanmerking kunnen komen. De rechtbank overweegt dienaangaande het volgende. Gelet op hetgeen door en namens eiser is aangevoerd, in onderling verband en samenhang bezien met de namens Bartiméus op 18 mei 1999 en 10 juni 1999 uitgebrachte adviezen, is de rechtbank van oordeel dat de door eiser aangevraagde computerhulpmiddelen niet als onnodig kostbaar c.q. ondoelmatig in de zin van artikel 2, derde lid, van het Verstrekkingenbesluit zijn aan te merken. De rechtbank acht hierbij van belang dat de vervanging van MS-DOS gestuurde programma's door Windows gestuurde programma's thans zo ver is doorgevoerd, dat niet meer kan worden gesteld dat eiser zonder Windows nog op adequate wijze zijn computer voor communicatiedoeleinden kan gebruiken. Aangezien de aangevraagde hulpmiddelen eiser in staat stellen met zijn computer onder Windows te werken, is de rechtbank van oordeel dat eiser daarop, gelet op zijn behoefte en uit een oogpunt van doelmatige zorgverlening, redelijkerwijs naar aard, inhoud en omvang is aangewezen. Met betrekking tot de toelichting op artikel 26, eerste lid, sub d, van de Regeling, waarin is vermeld dat wanneer een verzekerde reeds beschikt over een brailleleesregel er in het algemeen geen indicatie bestaat voor verstrekking van een spraaksynthesizer, overweegt de rechtbank dat deze toelichting ruimte openhoudt voor uitzonderingen en dat er gelet op het voorgaande in het voorliggende geval aanleiding is een uitzondering op de in de toelichting vermelde hoofdregel aan te nemen. De rechtbank wijst er voorts op dat de Regeling zelf zich niet tegen verstrekking van de door eiser aangevraagde hulpmiddelen verzet. Gezien het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat verweerder ten onrechte heeft geweigerd om eiser een Outspoken versie 1.21 voor Windows en een Apollo spraaksynthesizer te verstrekken en dat het bestreden besluit wegens strijd met artikel 2, derde lid, van het Verstrekkingenbesluit niet in stand kan blijven. Gelet op het vorenoverwogene is er aanleiding om verweerder te veroordelen in de kosten die eiser in verband met de behandeling van het beroep redelijkerwijs heeft moeten maken. Deze kosten zijn met toepassing van het Besluit proceskosten bestuursrecht, begroot op f 1.420,-- als kosten van verleende rechtsbijstand, en op f 9,-- als reiskosten. 3. BESLISSING. De arrondissementsrechtbank te Utrecht, recht doende, verklaart het beroep gegrond, vernietigt het bestreden besluit, bepaalt dat de Onderlinge Waarborgmaatschappij ANOVA Zorgverzekeringen U.A., gevestigd te Amersfoort, het door eiser betaalde griffierecht ad f 60,-- aan hem vergoedt, veroordeelt verweerder in de kosten van eiser in dit geding ten bedrage van f 1.429,--, te betalen door de Onderlinge Waarborgmaatschappij ANOVA Zorgverzekeringen U.A., gevestigd te Amersfoort. Aldus vastgesteld door mr. J.G.Th. Engelberts, lid van de enkelvoudige kamer, en in het openbaar uitgesproken op 7 augustus 2000. de griffier: het lid van de enkelvoudige kamer: M. Sparling G.C. van Gelein Vitringa-Boudewijnse (bij afwezigheid van mr. J.G.Th. Engelberts) Afschrift verzonden op: Tegen deze uitspraak staat, binnen zes weken na de dag van bekendmaking hiervan, voor belanghebbenden hoger beroep open bij de Centrale Raad van Beroep, Postbus 16002, 3500 DA Utrecht.