inloggen / registreer

Jurisprudentie

AU5041

Datum uitspraak2005-09-14
Datum gepubliceerd2005-10-26
RechtsgebiedHandelszaak
Soort ProcedureEerste aanleg - enkelvoudig
Instantie naamRechtbank Arnhem
Zaaknummers128211
Statusgepubliceerd

Indicatie

De rechtbank te Gronau, Duitsland, is de bevoegde rechtbank om van de vordering van Movie Unlimited kennis te nemen. Aangezien deze bevoegdheid op grond van artikel 23 EEX-verordening exclusief is leidt het vorenstaande tot de slotsom dat de exceptie van onbevoegdheid terecht is opgeworpen en dat de rechtbank onbevoegd is van de vorderingen kennis te nemen.

Uitspraak

Rechtbank Arnhem Sector civiel recht Zaak-/rolnummer: 128211 / HA ZA 05-1109 Datum vonnis: 14 september 2005 Vonnis in de zaak van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid MOVIE (f) UNLIMITED B.V., gevestigd te Hoogeveen, eiseres, verweerster in het incident, procureur mr. J.C.N.B. Kaal, advocaat mr. P.J. van Steen te Hoogeveen, tegen de vennootschap naar buitenlands recht voorheen genaamd: CINETECH PAFFRATH GmbH, gevestigd te D-48599 Gronau, Duitsland, thans genaamd Kino-Center Rheine GmbH, gevestigd te Rheine, Duitsland gedaagde, eiseres in het incident, procureur mr. J.M. Bosnak, advocaten mrs. N.P.M. Haas en M.P. Huizingh te Enschede. De partijen worden verder tevens aangeduid als Movie Unlimited en Kino-Center. 1. Het verloop van de procedure Na het uitbrengen van de dagvaarding zijn de volgende processtukken gewisseld: ? Een incidentele conclusie houdende exceptie van onbevoegdheid; ? Een incidentele conclusie van antwoord. Ten slotte is bepaald dat in het incident vonnis wordt gewezen. 2. De vaststaande feiten 2.1 Tussen de partijen is eind 2001 een overeenkomst gesloten inhoudende dat Kino-Center tegen betaling voor een - op dat moment nog te openen - bioscoop in Zevenaar een systeem zou leveren en dit systeem ter plaatse zou installeren voor het bestellen van consumpties en dergelijke tijdens filmvoorstellingen. 2.2 Aan de overeenkomst ligt ten grondslag een aanbod van Kino-Center aan Movie Unlimited, gedaan bij brief van 28 augustus 2001. Dit aanbod is, nadat op het aanbod met pen een aantal wijzigingen aangebracht is, door Movie Unlimited aanvaard op 11 september 2001. Op het aanbod is met pen geschreven: “auftrag erteilt 11.9.01” en het aanbod is door de partijen ondertekend. De met pen aange-brachte wijzingen zijn verwerkt in een door Kino-Center op 12 september 2001 aan Movie Unlimited verstuurde opdracht-beves-tiging. Vervolgens is tussen de partijen over de uitvoering van de overeenkomst op een aantal punten nader overleg geweest. Op 20 november 2001 heeft Kino-Center, aan Movie Unlimited een aangepaste opdracht-beves-tiging verstuurd. 2.3 De in overweging 2.2 genoemde brieven zijn alle drie opgesteld op briefpapier van Kino-Center (destijds nog genaamd Cinetech Paffrath GmbH) waarop onderaan staat vermeld: “Gerichtsstand: Gronau HRB 935” (verder te noemen: ‘de clausule’). HRB 935 is een aanduiding van het handelsregisternummer, waaronder Kino-Center in het handelsregister is geregistreerd. 3. Het geschil in de hoofdzaak 3.1 Movie Unlimited vordert in de hoofdzaak om de overeenkomst tussen de partijen te ontbinden en om Kino-Center te veroordelen tot betaling van: ? een bedrag van € 79.330,--, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover vanaf de dag der dagvaarding tot de dag der voldoening, ? buitengerechtelijke incassokosten ad € 2.842,-- en de kosten van deskundigenonderzoek ad € 571,20 en ? een schadevergoeding op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet, met veroordeling van Kino-Center in de kosten van deze procedure. 3.2 Movie Unlimited stelt, kort gezegd, dat het door Kino-Center geleverde systeem niet naar behoren functioneert en niet voldoet aan de overeen-komst, terwijl Kino-Center na sommatie niet in staat is gebleken het systeem te repareren of zo aan te passen dat het alsnog voldoet. Op een op 15 november 2004 aan Kino-Center in de Duitse taal toegezonden brief waarin Movie Unlimited Kino-Center in gebreke en verzuim heeft gesteld heeft zij geen reactie ontvangen. Movie Unlimited wil de overeenkomst derhalve ontbinden, vraagt terugbetaling van de aankoopsom en de reeds voldane reparatienota’s en een schadevergoeding voor de meerkosten die zij moet maken bij vervanging van het systeem. 4. Het geschil in het incident 4.1 Voor alle weren heeft Kino-Center bij incidentele conclusie gevorderd dat de rechtbank zich onbevoegd zal verklaren om van deze vordering kennis te nemen. 4.2 Zij voert daartoe aan dat partijen zijn overeengekomen dat bij geschillen tussen de partijen de rechter te Gronau (Duitsland) bevoegd is van die geschillen kennis te nemen. De overeenstemming over dit forumkeuzebeding blijkt, aldus Kino-Center uit het gegeven dat zowel op het door Movie Unlimited aanvaarde aanbod van Kino-Center als op de opdracht-bevestigingen steeds ‘de clausule’ staat vermeld. Gelet op het vorenstaande is, zo stelt Kino-Center, op grond van artikel 23 van Verordering nr. 44/2001 van de Raad van de Europese Unie (verder te noemen de EEX-verordening), de rechtbank van Gronau, Duitsland, exclusief bevoegd om van het onderhavige geschil kennis te nemen. 4.3 Kino-Center stelt daarbij dat de toepasselijkheid van het forum-keuzebeding naar Duits recht beoordeeld dient te worden op grond van artikel 4 lid 2 jo. Lid 1 van het EEG-verbintenissen-verdrag (EVO), aangezien zij, als de partij die de meest kenmerkende prestatie heeft moeten verrichten, gevestigd is in Duitsland. 4.4 Movie Unlimited voert gemotiveerd verweer in het incident. De vermelding van ‘de clausule’ op het briefpapier heeft, aldus Movie Unlimited, niets te maken met forumkeuze, maar met de inschrijving in het handelsregister bij het daartoe bevoegde ambtsgericht. Mocht met de aanduiding “Gerichtsstand” door Kino-Center tevens zijn bedoeld het bevoegde gerecht voor de kennisneming van geschillen kan Movie Unlimited niet geacht worden daarmee te hebben ingestemd. In ieder geval is er, aldus Movie Unlimited, geen sprake van een rechtsgeldig gesloten forumbeding op de wijze als omschreven in artikel 23 lid 1 van de EEX-Verordening. 4.5 Movie Unlimited stelt dat gelet op het vorenstaande en aan-gezien de tussen de partijen gesloten overeenkomst is uitgevoerd in Zevenaar de rechtbank van Arnhem op grond van artikel 5 lid 1 van de EEX-verordening bevoegd is om over de zaak te oordelen. Zij stelt voorts dat op grond van artikel 4 lid 5 juncto lid 1 tweede volzin van het EVO Nederlands recht van toepassing is. 5. De beoordeling van het geschil in het incident. 5.1 Aangezien de partijen in deze zaak beide woonachtig zijn in (verschillende) EU-lidstaten dient de bevoegdheidsvraag te worden beantwoord aan de hand van de EEX-verordening. 5.2 Niet in geding is dat de overeenkomst tussen de partijen uitgevoerd is of moest worden in Zevenaar en dat de rechtbank Arnhem derhalve op grond van artikel 5 aanhef en eerste lid van de EEX-verordening bevoegd is om van het geschil kennis te nemen, tenzij tussen partijen, conform artikel 23 van de EEX-verordening rechtsgeldig een andersluidende overeenkomst tot aanwijzing van een bevoegd gerecht is overeengekomen. 5.3 Volgens de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen zijn de aan de forumkeuze te stellen geldigheids-vereisten in artikel 23 EEX-verordening zelfstandig en uitputtend geregeld en dient het begrip “overeenkomst tot aanwijzing van een bevoegd gerecht” autonoom uitgelegd te worden, onafhankelijk van het interne recht van de betrokken staten. Dit brengt met zich dat voor de beantwoording van de bevoegdheidsvraag niet van belang is of de overeenkomst tussen partijen wordt geregeld door Duits of Nederlands recht, zodat dit onderwerp bij de beoordeling van het incident verder onbesproken wordt gelaten. 5.4 Artikel 23 van de EEX-verordening bepaalt dat een forumkeuze overeenkomst wordt gesloten hetzij bij een schriftelijke of schriftelijk bevestigde mondelinge overeenkomst, hetzij in een vorm die wordt toegelaten door de handelswijzen die tussen de partijen gebruikelijk zijn geworden, hetzij, in de internationale handel, in een vorm die overeenstemt met een gewoonte waarvan de partijen op de hoogte zijn of hadden behoren te zijn en die in de internationale handel algemeen bekend is en door partijen bij dergelijke overeenkomsten in de betrokken handelsbranche doorgaans in acht wordt genomen. 5.5 Punt van geschil tussen partijen is of aan ‘de clausule’ de betekenis van een forumkeuzebeding moet worden toegekend. De rechtbank kan het in overweging 4.4. aangehaalde standpunt van Movie Unlimited dat dit niet zo is niet volgen. Immers het Duitse woord “Gerichtsstand” kan in het Nederlands vertaald worden als “plaats waar de bevoegde rechtbank zetelt”. De rechtbank is van oordeel dat de vermelding “Gerichtsstand: Gronau” derhalve taalkundig niet anders kan worden uitgelegd dan dat daarmee aangegeven wordt dat de rechtbank te Gronau de bevoegde rechtbank is. Hieraan doet niet af dat deze vermelding in ‘de clausule’ direct wordt gevolgd door de vermelding van het nummer van inschrijving bij het handelsregister. Nu verder geen omstandigheden zijn aangevoerd of gebleken op grond waarvan partijen aan ‘de clausule’ een andere dan voormelde taalkundig betekenis mochten toekennen is de rechtbank van oordeel dat ‘de clausule’ een forumkeuzebeding behelst waarbij het gerecht te Gronau wordt aangewezen als bevoegde rechtbank ter zake geschillen tussen de contractanten. 5.6 Ten aanzien van het verweer van Movie Unlimited dat zij niet geacht kan worden uitdrukkelijk of stilzwijgend met het forumkeuzebeding te hebben ingestemd overweegt de rechtbank allereerst dat door Movie Unlimited niet is betwist dat zij het in overweging 2.2. genoem-de aanbod van Kino-Center, met daarop vermeld het forumkeuzebeding, schriftelijk heeft aanvaard op de in die overweging genoemde wijze. Movie Unlimited heeft niet gemotiveerd waarom zij ondanks deze schriftelijke bevestiging niet geacht kan worden met dit beding te hebben ingestemd. Nu de rechtbank voorts constateert dat: het beding leesbaar op de voorkant van het aanbod stond vermeld; er tussen het doen van het aanbod en aanvaarden daarvan twee weken heeft gezeten; er nadien bovendien over de uitvoering van de overeenkomst nog nader overleg heeft plaatsgevonden, welk overleg kennelijk heeft geleid tot aanpassingen van de overeenkomst, maar niet op het punt van de forumkeuze; er sprake is van grensoverschrijdende handel tussen twee professionele partijen; door Movie Unlimited niet is betwist dat de in deze zaak gebruikte vorm van totstandkoming van het forumkeuzebeding zowel in Nederland als in Duitsland gebruikelijk is; evenmin gesteld of gebleken is dat dit in de internationale handel tussen bedrijven als die van de partijen in dit geding ongebruikelijk is; is de rechtbank van oordeel dat tussen partijen sprake is van een geldig forumkeuzebeding in de zin van artikel 23 EEX-verordening. 5.7 Gelet op het vorenstaande is de rechtbank te Gronau, Duitsland, de bevoegde rechtbank om van de vordering van Movie Unlimited kennis te nemen. Aangezien deze bevoegdheid op grond van artikel 23 EEX-verordening exclusief is leidt het vorenstaande tot de slotsom dat de exceptie van onbevoegdheid terecht is opgeworpen en dat de rechtbank onbevoegd is van de vorderingen kennis te nemen. 5.8 Movie Unlimited zal als de in het ongelijk gestelde partij in de kosten van het incident worden veroordeeld. 6. In de hoofdzaak 6.1 Gelet op het hiervoor overwogene is de rechtbank onbevoegd om van het geschil in de hoofdzaak kennis te nemen. 7. De beslissing De rechtbank in het incident en in de hoofdzaak 7.1 verklaart zich onbevoegd om van het geschil in de hoofdzaak kennis te nemen, 7.2 veroordeelt Movie Unlimited in de kosten van het incident, tot op heden aan de zijde van Kino-Center bepaald op € 894,00 wegens salaris procureur, 7.3 verklaart de kostenveroordeling genoemd onder 7.2 van deze beslissing uitvoerbaar bij voorraad. Dit vonnis is gewezen door mr. T.P.E.E. van Groeningen en uitgesproken in het openbaar op 14 september 2005. de griffier: de rechter: Voorzover zij bedoelt dat zij op het moment van het bevestigen van het aanbod van Kino-Center ‘de clausule’ tengevolge van een taalprobleem niet als een forumbeding heeft geïnterpreteerd, doet dit naar het oordeel van de rechtbank om de navolgende redenen niet af aan de geldigheid van dit beding. Immers nu sprake is van grensoverschrijdende handel tussen twee professionele partijen en Movie Unlimited er kennelijk mee heeft ingestemd dat het contract in het Duits is opgesteld, dient een eventuele misinterpretatie ten gevolge van onvoldoende kennis van de Duitse taal voor haar eigen rekening te komen.