inloggen / registreer

Jurisprudentie

AX1071

Datum uitspraak2006-03-31
Datum gepubliceerd2006-05-10
RechtsgebiedCiviel overig
Soort ProcedureHoger beroep
Instantie naamGerechtshof 's-Gravenhage
Zaaknummers05/293
Statusgepubliceerd

Indicatie

Reis naar Turkije met gezin gedeclareerd als dienstreis zonder gezinsleden. Geen bewuste misleiding. Geen dringende reden voor ontslag op staande voet.

Uitspraak

Uitspraak: 31 maart 2006 Rolnummer: 05/293 Zaak-/rolnr. rechtbank: 579408 CV EXPL 04-30083 HET GERECHTSHOF TE ’S-GRAVENHAGE, negende civiele kamer, heeft het volgende arrest gewezen in de zaak van CORE LABORATORIES (NETHERLANDS) B.V., gevestigd te Amsterdam, appellante, hierna te noemen: Core, procureur: mr. W. Taekema, advocaat : mr. R.L. van Heusden, tegen [WERKNEMER], wonende te [woonplaats], geïntimeerde, hierna te noemen: [werknemer], procureur: mr. E.A.C. van Kempen, advocaat: mr. M.J.P.M. Snoeren. Het geding Bij exploot van 21 februari 2005 is Core in hoger beroep gekomen van het vonnis van 4 januari 2005 door de rechtbank Rotterdam, sector kanton, locatie Rotterdam, gewezen tussen partijen. Bij memorie van grieven tevens wijziging van eis (met producties) heeft Core tien grieven tegen het vonnis aangevoerd. Daarbij heeft Core haar eis gewijzigd in die zin, dat zij thans vordert bij arrest voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad: In conventie - te verklaren voor recht dat het op 27 mei 2004 aan [werknemer] gegeven ontslag rechtsgeldig is; - [werknemer] te veroordelen tot betaling van de gefixeerde schadeloosstelling ad € 14.709,60 bruto, met de wettelijke rente vanaf 27 mei 2004; - [werknemer] te veroordelen tot betaling van het bedrag dat hij aan Core verschuldigd is in verband met door Core afgedragen loonbelasting, zijnde € 10.313,81; - te verklaren voor recht dat [werknemer] te kort is geschoten in de nakoming van zijn verplichtingen uit de arbeidsovereenkomst tussen Core en [werknemer] en dat de rechtbank mitsdien de arbeidsovereenkomst tussen Core en [werknemer] op grond van wanprestatie in de zin van artikel 7:686 BW had dienen te ontbinden; - [werknemer] ten titel van schadevergoeding te veroordelen tot terugbetaling van het salaris dat hij ten onrechte ontvangen heeft vanaf de dag van de wanprestatie, welk salaris over de periode vanaf 22 april 2004 tot 16 januari 2005 € 26.019,66 bedraagt, te vermeerderen met de wettelijke rente, vanaf de respectieve betaaldata tot de dag van terugbetaling; in reconventie: - [werknemer] alsnog niet ontvankelijk te verklaren in zijn vorderingen, althans hem deze te ontzeggen; in conventie en in reconventie - [werknemer] te veroordelen tot terugbetaling aan Core van al hetgeen Core op grond van het vonnis a quo aan [werknemer] mocht hebben betaald, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de dag der betaling door Core tot de dag der terugbetaling door [werknemer] en tenslotte [werknemer] te veroordelen in de kosten van het geding in beide instanties zowel in conventie als in reconventie. [werknemer] heeft bij memorie van antwoord (met producties) de grieven bestreden. Ter zitting van dit hof van 10 februari 2006 hebben partijen hun standpunten mondeling doen toelichten, Core door mr. R.L. van Heusden, advocaat te Rotterdam en [werknemer] door mr. M.J.P.M. Snoeren, advocaat te Etten-Leur, beiden aan de hand van overgelegde pleitnotities. Tenslotte hebben partijen arrest gevraagd. Beoordeling van het hoger beroep 1. Tegen de vaststaande feiten, zoals deze door de rechtbank onder 2.1 tot en met 2.12 zijn weergegeven, is in hoger beroep niet opgekomen, zodat het hof ook zal uitgaan van deze feiten. 2. Het gaat in deze zaak om het volgende. 2.1. [werknemer] is met ingang van 1 september 1991 bij de rechtsvoorgangster van Core in dienst getreden. De functie van [werknemer] was Service en Sales Manager. 2.2. Core maakt deel uit van een internationaal concern, Core Laboratories. Het personeel van het Nederlandse filiaal, Core, bestaat uit [werknemer] en een secretaresse. Core huurt kantoorruimte bij Saybolt Metrology & Instrumentation B.V., (hierna: Saybolt), onderdeel van hetzelfde concern. 2.3. [werknemer] rapporteerde aan [de general manager in de Verenigde Staten]. 2.4. De werkzaamheden van [werknemer] bestonden voornamelijk uit revisie van bepaalde motoren in gebruik bij olieraffinaderijen. [werknemer] werkte zelfstandig in overleg met opdrachtgevers, maakte zelf de planning, verzorgde offertes. Daarin was een bedrag voor reis- en verblijfkosten begrepen. Van de offertes ging een kopie naar Refinery Systems in Princeton, die op haar naam een factuur naar de opdrachtgever zond. 2.5. [werknemer] heeft met een Turkse opdrachtgever, ATAS, afgesproken in de week van Pinksteren, tussen 29 mei en 6 juni 2004, bepaalde werkzaamheden uit te voeren. Voor deze reis heeft hij op 10 mei 2004 een kostendeclaratie ingediend voor een retour vliegreis naar Turkije ad € 1.258,=. Dat bedrag betrof de kosten voor de vliegtickets voor zowel [werknemer], als zijn vrouw en twee kinderen. De bij de declaratie gevoegde nota vermeldt 1 deelnemer: [werknemer]. 2.6. [de general manager in de Verenigde Staten] heeft [werknemer] in een telefoongesprek op 17 of 19 mei 2004 opgedragen om dit ticket te annuleren. [de general manager in de Verenigde Staten] heeft [een werkneemster bij Saybolt], verzocht een ander goedkoper ticket te boeken. Op 21 mei 2004 heeft [werknemer] aan [de werkneemster bij Saybolt] gezegd dat de prijs van het oorspronkelijke ticket voor vier personen was: hijzelf en zijn gezin. 2.7. [de werkneemster bij Saybolt] heeft haar werkgever per e-mail van 21 mei 2004 over dit gesprek gerapporteerd. Saybolt heeft deze e-mail dezelfde dag doorgezonden aan [de general manager in de Verenigde Staten]. Deze e-mail houdt onder meer in: “….and said that this 1285 euro ticket was in fact for 4 (four) tickets, him and his family. This was agreed with Refinery systems a long time ago.” 2.8. [de general manager in de Verenigde Staten] stuurt naar aanleiding van de kostendeclaratie een e-mail, waarin hij onder meer schrijft: “ Recently you had flown to Turkey for an airfare of 385E so the 1285E airfare caught my attention. The airfare for the proposed trip was more than 3 times the cost of the prior trip. I decided to have you cancel the flight arrangements you made and proceeded to explore new travel arrangements. With Anaeke’s help new air arrangements were made for a price of approximately 500E. When further facts came to light it seems you told [de werkneemster bij Saybolt] that the difference in price of the airfare between the tickets you arranged and the tickets [de werkneemster bij Saybolt] arranged was due to the fact that your ticket included your family as well as yourself. You told [de werkneemster bij Saybolt] that there existed an arrangement between Refinery Systems and yourself to par for your family to travel. When I called you today, you told me a different story. You said the customer in Turkey approved the expenses for you and your family for this trip and that there are no problems. No written evidence of this arrangement has been made available. If this is true, why did you tell [de werkneemster bij Saybolt] that there was an arrangement for Refinery Systems to pay for you and your family to travel? Why does the airfare invoice from The Travel Company mention only one traveler? Why was The Travel Company invoice sent to your home and not to the office? ….. I can come to no other conclusion than your statements are not truthful and the intention is to hide the facts from me. These actions are certainly grounds for immediate termination. If I have missed something or you have an explanation for, or clarification of these issues you must contact me …….” 2.9. [werknemer] heeft in een e-mail deze e-mail van [de general manager in de Verenigde Staten] beantwoord. Hij legt daarin uit, dat het werk aanvankelijk was gepland in februari 2004, maar dat [werknemer] dit heeft moeten afzeggen in verband met ziekte. [werknemer] kon het werk pas in het najaar uitvoeren, maar de klant drong aan om het eerder te doen. Voorts bericht [werknemer]: “ Because ATAS kept pressing that I should go earlier, at some moment I told them that I had planned to be free for my family in the week of Whitsun. I eplained that because I travelled a lot there was too little time available for my family……… the ATAS employee said that I could take my wife and children so that I could still be with my family and the service work could be carried out. At that moment we spoke about extra expense and I said to the employee from ATAS that maybe it would be possible within the budgeted price to come to Mersin with my family………..so that the whole week hotel and ticket for 4 persons cost $2763, well within the budget. Normally such a trip would be estimated within the bugdet at $3440. I said nothing to [de werkneemster bij Saybolt] about an agreement between you (Refinery Sytems) and me with reference to the inclusion of the famlily to travel. I said that I had arranged this with ATAS. In all the years I have always arranged everything myself and you and I have never discussed this sort of detail. In this, until recently I could arrange things freely. Invoices and tickets are usually sent directly to my home. I pay privately (with my private credit card) and declare the invoices later to the company. This has never been a problem before. In the same way I declared this ticket invoice and in the first instance you said tot [de werkneemster bij Saybolt], and not to me, that you did not agree with the high price and you gave her instructions to look into it and arrange another ticket. Thereafter you instructed me to cancel the original tickets and to contact [de werkneemster bij Saybolt] regarding the newly ordered ticket. During the conversation Anneke informed me that she had been asked by you to look into why the first ticket was so expensive. When she spoke to me about it I told [de werkneemster bij Saybolt] that the ticket was for 4 persons. ……. I am very upset that you blame me for keeping things from you. Since 1998 when I became sales and service manager European Operations I have never been asked to justify myself. I have always stayed within the estimated costs and this is also the case with ATAS. As you know I have had total freedom all these years. As long as it was within the budgeted costs and the figures could be explained. Our communication has always been very limited, let alone that we have ever had discussions about travel costs or other matters.” 2.10. Bij fax van 27 mei 2004 deelt [de general manager in de Verenigde Staten] [werknemer] onder meer het volgende mee: “…….You have attempted to mislead me and bij doing so you have violated my trust in you. You were asked to respond to these facts for clarification. After reviewing your response received today, the facts allow me no choice but to terminate you, with cause, effective immediately.” 2.11. [werknemer] heeft de nietigheid van het gegeven ontslag ingeroepen. 2.12. De rechtbank heeft in het bestreden vonnis de vorderingen van Core afgewezen en Core veroordeeld tot betaling van het achterstallige salaris van [werknemer] vanaf 27 mei 2004 tot aan het moment dat de arbeidsovereenkomst op rechtsgeldige wijze is geëindigd. 2.13. Bij beschikking van de rechtbank Rotterdam, sector kanton, van 4 januari 2005 is de arbeidsovereenkomst tussen partijen voorwaardelijk ontbonden per 16 januari 2005 met toekenning aan [werknemer] van een vergoeding van € 162.000,= bruto. 3.1. De grieven leggen het geschil in volle omvang aan het hof voor. Het gaat dan om de vraag of het gegeven ontslag op staande voet terecht is geweest. De reden voor het ontslag is, blijkens de hiervoor sub 2.9 genoemde fax, dat [werknemer] getracht heeft [de general manager in de Verenigde Staten]/Core te misleiden en in dat verband onware verklaringen heeft afgelegd en feiten voor [de general manager in de Verenigde Staten]/Core heeft willen verbergen. Core stelt dat dit blijkt uit de volgende feiten: 1.[werknemer] heeft een reis naar Turkije met gezinsleden gedeclareerd als een dienstreis zonder gezinsleden. 2. Hij heeft daarbij gebruik gemaakt van een valse factuur van het reisbureau. 3. Hij heeft wisselende verklaringen gegeven voor zijn handelwijze, terwijl hij niet in staat bleek uit te leggen waarom de factuur van het reisbureau specificeerde dat de reis met één deelnemer werd geboekt, terwijl dit in werkelijkheid anders was. 3.2. Vooropgesteld dient te worden dat [werknemer] een ernstige beoordelingsfout heeft gemaakt door niet van te voren toestemming te vragen om zijn gezin op deze reis mee te nemen, doch heeft gemeend dat hij, gezien de zelfstandige wijze waarop hij zijn werkzaamheden organiseerde en verrichtte, daar zelf over kon beslissen. Dat hij geen toestemming heeft gevraagd, wil echter nog niet zeggen dat hij dat bewust voor Core verborgen heeft willen houden. 3.3. Door Core is niet weersproken dat [de general manager in de Verenigde Staten] in het eerste telefoongesprek met [werknemer] niet heeft gezegd waarom [werknemer] zijn ticket moest annuleren en dat [werknemer] pas toen hij met [de werkneemster bij Saybolt], die hem volslagen vreemd was, aan de telefoon sprak begreep dat dat was, omdat [de general manager in de Verenigde Staten] het ticket te duur vond. Toen heeft [werknemer] meteen gezegd dat het door hem gedeclareerde bedrag voor vier tickets was. Ook uit het feit dat [werknemer] op hetzelfde declaratieformulier een reis naar Turkije declareert voor € 385,= en direct daaronder een reis voor € 1.285,= wijst er niet op dat hij Core bewust heeft willen misleiden. Dat [werknemer] in het eerste telefoongesprek met [de general manager in de Verenigde Staten] geen opening van zaken heeft gegeven of heeft gevraagd waarom de reis moest worden geannuleerd is dan ook niet een omstandigheid die er op wijst dat [werknemer] Core heeft willen misleiden. 3.4. Vaststaat, dat er geen regeling bestond op grond waarvan het [werknemer] was toegestaan zijn gezin mee op reis te nemen. Ervan uitgaande dat hij dat wel tegen [de werkneemster bij Saybolt] heeft gezegd, heeft hij haar niet de waarheid verteld. Niet valt in te zien dat hij met die mededeling ook heeft geprobeerd Core te misleiden. Daarbij gaat het immers om wat [werknemer] tegenover Core heeft gezegd, dan wel bewust verborgen heeft gehouden. [de werkneemster bij Saybolt] was in dienst van Saybolt en [werknemer] was aan haar geen verantwoording schuldig. 3.5. Core stelt dat [werknemer] ook tegenover [de general manager in de Verenigde Staten] verschillende verklaringen heeft afgelegd, namelijk eerst dat de klant de reis zou betalen en later dat de kosten binnen het budget vielen. Het hof is van oordeel dat dit geen verschillende verklaringen zijn. Bij de prijs die de klant in rekening wordt gebracht zit een bepaald bedrag aan reis- en verblijfkosten. Die rekening wordt door de klant betaald. Feiten of omstandigheden op grond waarvan [de general manager in de Verenigde Staten] moest begrijpen dat [werknemer] met zijn opmerking, dat de klant betaalde, daarmee iets anders bedoelde dan dat de klant de kosten zou betalen via de rekening volgens de offerte zijn gesteld noch gebleken en ligt ook niet erg voor de hand, nu [werknemer] de kosten op de gebruikelijke wijze declareerde bij Core. 3.6. Een aanwijzing voor bewuste misleiding door [werknemer] zou zijn dat hij het reisbureau opdracht heeft gegeven om op de rekening te vermelden dat het een reis voor één persoon, [werknemer], betrof. Core heeft dit bij memorie van grieven gesteld doch deze stelling bij pleidooi afgezwakt tot een vermoeden. Deze stelling/dat vermoeden baseert Core op het feit, dat zij bij het reisbureau heeft getracht informatie over deze rekening in te winnen doch dat het reisbureau elke medewerking afwees en het telefoongesprek vervolgens abrupt verbrak en op het feit dat zij [werknemer] in de gelegenheid heeft gesteld een en ander uit te leggen waartoe hij echter niet in staat bleek. Deze feiten kunnen echter naar het oordeel van het hof de conclusie/het vermoeden dat [werknemer] het reisbureau een dergelijke opdracht heeft gegeven niet rechtvaardigen. Voorts voert Core in dit verband aan dat [werknemer] een declaratie heeft ingediend waarvan hij wist dat deze onjuist en onvolledig was en daarbij niet de onderliggende stukken, waaruit blijkt dat het een reis van vier personen betrof, heeft gevoegd. Core stelt dat dit frauduleus declaratiegedrag is. Door Core is niet weersproken dat [werknemer] ook bij andere declaraties niet de onderliggende stukken voegde en daar nooit opmerkingen over heeft gekregen en dat de onderliggende stukken gewoon in de administratie van Core aanwezig waren. Uit het feit, dat [werknemer] die stukken ook in dit geval niet heeft bijgevoegd kan dan ook naar het oordeel van het hof niet worden afgeleid dat hij dat bewust niet heeft gedaan om Core/Feller te misleiden. Dat [werknemer] geen verklaring heeft kunnen gegeven voor de onjuiste factuur en het reisbureau geen uitleg wilde geven acht het hof eveneens onvoldoende om de conclusie te rechtvaardigen dat van bewuste misleiding sprake is geweest. 4. Het hof is, samenvattend, van oordeel dat hetgeen Core heeft gesteld ter onderbouwing van het gegeven ontslag op staande voet niet de conclusie rechtvaardigt dat sprake was van een dringende reden. Aan bewijsvoering kan derhalve niet worden toegekomen. De grieven falen en het bestreden vonnis zal worden bekrachtigd. Nu het gegeven ontslag niet terecht was, dienen ook de vorderingen van Core in hoger beroep te worden afgewezen. Core zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van het hoger beroep. Beslissing Het hof: - bekrachtigt het vonnis van de rechtbank Rotterdam, sector kanton, locatie Rotterdam van 4 januari 2005 gewezen tussen partijen; - wijst af het door Core in hoger beroep gevorderde; - veroordeelt Core in de kosten van het hoger beroep, tot aan deze uitspraak aan de zijde van [werknemer] bepaald op € 244,= aan verschotten en op € 4.893,= aan salaris voor de procureur. Dit arrest is gewezen door mrs. J.M.E. In ’t Velt-Meijer, C.G. Beyer-Lazonder en K. Aantjes en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van 31 maart 2006 in aanwezigheid van de griffier.